เรื่องเด็ดเกร็ดเกษตร
ต้นมันเทศ อายุ 2 เดือน ปลูกในน้ำสภาพห้องแอร์ออฟฟิศ **ไม่มีการให้ปุ๋ย
คุณสมบัติพิเศษของพืชหัว : เนื่องจากพืชหัวจะมีการสะสมอาหารไว้เพื่อเป็นแหล่งอาหารสำรองของต้นอ่อนที่จะเติบโตในฤดูกาลต่อไปอยู่มาก ไม่ว่าจะเป็นพืชหัวที่เกิดจากกาบใบ(Bulb) เช่น หอม ว่านสี่ทิศ ลิลลี่ หรือ หัวที่เกิดจากต้น(Tuber) เช่น เผือก มันฝรั่ง บอน หรือ หัวที่เกิดจากเหง้า(Corm) เช่น ซ่อนกลิ่นฝรั่ง(เป็นพืชหัวที่เกิดจากเหง้าชนิดเดียวที่เจริญเติบโตได้ดีในบ้านเรา) และ หัวที่เกิดจากราก(Freshy Root) เช่น มันสำปะหลัง มันเทศ และมันอื่นๆ ล้วนดีต่อการนำมาเพาะปลูกประดับบ้านเรือน เพราะไม่ต้องการการดูแลเอาใจใส่มาก ก็สามารถอยู่ได้นานในสภาพห้องแอร์ หรือ ห้องปกติ โดยไม่ต้องให้ปุ๋ยใดๆ จนกว่าอาหารสะสมที่มีอยู่ในหัวนั้นจะหมดลง การนำพืชหัวมาปลูกประดับนั้นจะเน้นที่ความเก๋ไก๋ไปตามเสน่ห์ที่มีอยู่ในรูปทรงหัวของพืชชนิดนั้นๆ มากกว่า ดังเช่น"ต้น(ช่าง)หัวมัน"ที่มีวิธีการเพาะเลี้ยง ดังนี้
วัสดุ-อุปกรณ์ที่สามารถหาได้ใกล้ตัว
วัสดุ - อุปกรณ์ :
1. แก้วน้ำพลาสติกใส เกรดเอ ใบใหญ่ 1 ใบ และ ใบย่อมลงมา 1 ใบ(ใช้ทำฐานวางหัวมัน) ซึ่งหาได้จากแก้วกาแฟที่ซื้อมาดื่ม หรือ จะนำแก้วกาแฟพร้อมฝาปิดมาใช้แทนก็สะดวกและดูดีเช่นเดียวกัน
2. มีดคัตเตอร์ และ กรรไกร
3. หัวมันที่สะอาดและไม่มีรอยเจาะของหนอน "ด้วงงวงมันเทศ" ขนาดพอเหมาะและมีรูปทรงสวยงาม จำนวนตามต้องการ
4. น้ำเปล่า
ลักษณะหัวมันเทศที่จะให้รูปทรงต้นสวยงาม
ขั้นตอนการปรุงแต่ง "ต้น(ช่าง)หัวมัน" :
1. เตรียมหัวมันเทศสะอาดๆ ขนาดพอเหมาะ(น้ำหนักไม่ควรเกิน 2 ขีด จะได้ทรงต้นที่เหมาะต่อการตั้งประดับโต๊ะทำงาน) รูปทรงสวยงาม ไม่มีรอยเจาะของหนอน "ด้วงงวงมันเทศ" (แมลงศัตรูมันชนิดหนึ่ง มักพบติดไปกับหัวมันที่ได้มาจากแปลงที่มีการแพร่ระบาด โดยตัวหนอนจะเข้าไปอาศัยกัดกินและเข้าดักแด้อยู่ภายในหัวมันเทศ ส่วนตัวเต็มวัยจะออกมากัดกินใบและเถามันให้ได้รับความเสียหาย) จำนวนตามต้องการ
คำแนะนำ : แนะให้ใช้มันกระต่าย(มันเนื้อขาว/เหลือง) นะคะ เพราะจะได้ต้นอวบสวย สีอมม่วงแดง ยอดไม่ผอมลีบ หรือ เลื้อยเร็วเหมือนมันหวานญี่ปุ่นหรือมันต่อเผือก(เนื้อแดง/ม่วง)
หล่อน้ำให้หัวมันเพื่อกระตุ้นการงอกของราก และ หมั่นถ่ายน้ำทุก 2- 3 วันป้องกันหัวมันเน่า
2. นำหัวมันเทศที่คัดเลือกได้จากข้อ 1 ไปหล่อน้ำแช่ไว้ในแก้วพลาสติกใสใบย่อม โดยนำส่วนที่เป็นโคนหัวลงจุ่มแช่น้ำ(ใส่น้ำสูงจากก้นแก้วประมาณ 2 - 4 ซม.) ตั้งทิ้งไว้ในที่ร่มรำไร(มีแสงแดดส่องมากระตุ้นการงอกของรากบ้างเล็กน้อย) เพื่อกระตุ้นการงอกของราก ขั้นตอนนี้จะใช้เวลาประมาณ 7 - 14 วัน ระหว่างนี้ให้หมั่นถ่ายน้ำใหม่ ทุกๆ 2 - 3 วันเพื่อป้องกันหัวมันเน่า
การประกอบแก้วน้ำเพื่อวางหัวมัน
3. เมื่อแช่หัวมันได้ 7 - 14 วัน จะเริ่มมีรากสีขาวงอกออกมาให้เห็น ระหว่างนี้ให้ทำการตัดแก้วน้ำพลาสติกใบย่อม(ที่เตรียมไว้ทำฐานวางหัวมัน) เพื่อใช้เป็นฐานตั้งหัวมัน วางซ้อนลงในแก้วพลาสติกใสใบใหญ่ เตรียมไว้(ดังรูป)
เมื่อแช่น้ำไปได้ 21 วัน รากมันจะงอกยาวมากขึ้น
4. ประมาณ 15 - 21 วัน รากมันจะเริ่มยาว ให้ยกหัวมันขึ้นวางบนแท่นที่ทำจากแก้วน้ำพลาสติกหรือวางบนฝาครอบแก้วที่ตัดขยายรูแล้ว โดยต้องจัดรากมันให้ไหลผ่านรูฝาครอบแก้วหรือรูแท่นวางอย่างเบามือ ขั้นตอนนี้ควรระวังอย่าให้รากกระทบกระเทือนมาก เพราะจะส่งผลต่อการเติบโตของ "ต้น(ช่าง)หัวมัน" ได้ จากนั้นเติมน้ำลงไปให้ถึงระดับหัวมัน(ด้านล่าง)
คำแนะนำ : การเสริมฐานทำให้หัวมันไม่ต้องแช่อยู่ในน้ำ ซึ่งจะทำให้เน่าเสียเร็ว ต้นที่ได้ก็จะไม่สวยงาม หรือ เติบโตต่อไปไม่ได้
มันเริ่มแตกยอดขึ้นมาให้เห็นเมื่ออายุได้ 21- 30 วัน
5. เมื่อปลูกมันเทศในน้ำได้ 21-30 วันจะเริ่มมีตายอดแตกออกมาหลายจุด หากพบว่ามีการแตกตายอดออกมามาก ควรใช้มือเด็ดเล็มยอดออกบ้าง โดยเลือกไว้ยอดให้พอดีกับขนาดหัว เพื่อจำกัดการแย่งอาหารและควบคุมทรงพุ่มที่จะเติบโตขึ้นมาให้มีความสวยงาม
พัฒนาการของมันเทศที่ปลูกในน้ำ
6. ดูแลด้วยการหมั่นเติมน้ำเปล่าลงไปให้ได้ระดับและเด็ดเล็มใบเหี่ยวแห้งออก ควรนำไปโดนแสงแดดรำไรบ้างสัปดาห์ละครั้ง หากพบว่ามียอดใหม่โผล่ขึ้นมาทีหลังให้เด็ดออก เพื่อป้องกันการสูญเสียอาหารสะสมในหัวมันมากเกินไป ก็จะทำให้ "ต้น(ช่าง)หัวมัน" มันมีอายุการใช้งานได้ยาวนานขึ้น
"ต้น(ช่าง)หัวมัน" อายุ 1 เดือน
7. หากยอดมันเริ่มเลื้อย ให้ใช้มือเด็ดยอดออกจากข้อเหนือตา แล้วนำยอดที่เด็ดออกแช่ในแก้วน้ำ ก็จะได้ต้นมัน ต้นใหม่ที่พร้อมแตกรากภายใน 1- 2 วัน
คำแนะนำ : ยอดมันที่แตกรากแล้ว สามารถนำไปปลูกลงดินเพื่อให้มีหัวไว้เก็บทานต่อไปได้ การปลูกเลี้ยง"ต้น(ช่าง)หัวมัน" 1 ครั้ง จะมีอายุการใช้งานได้นาน 3-4 เดือน
วางประดับไว้บนโต๊ะทำงานหรือมุมต่างๆ ของบ้านเพิ่มความกิ๊บเก๋ให้ทุกมุมของชีวิต
เป็นอย่างไรกันบ้างคะกับ "ต้น(ช่าง)หัวมัน" ที่ เกษตร D.I.Y. Rakbankerd สรรหามาแนะนำกัน คราวนี้พอไปเห็นหัวมันที่ไหนก็ลองนำมาเพาะปลูกในน้ำทำเป็น"ต้น(ช่าง)หัวมัน" ประดับตามมุมบ้านหรือโต๊ะทำงาน ตั้งโต๊ะรับแขก ฯลฯ เพิ่มความกิ๊บเก๋ให้ทุกมุมของชีวิตได้แล้วนะคะ
เขียน/เรียบเรียงโดย : มินยดา อนุกานนท์
